MYCOPLASMA PNEUMONİAE ENFEKSİYONU

Mycoplasma’lar, doğada kendi başına yaşamını devam ettirebilen en küçük organizmalardır. Mycoplasma pneumoniae çoğunlukla USYE sebebiyse de pnömoni de yapabilirler. Yüzyirmiyi aşkım Mycoplasma türü içerisinde hastalık yaptığı iyi tanımlanan 4 tür ayırt edilmiştir. Mycoplasma pneumoniae, Mycoplasma hominis, Mycoplasma genitalium, ureaplasma urealyticum.

Sonradan bunlara Mycoplasma amphoriforme de katılmıştır.

Hücre duvarı yoktur, dolayısıyla gram boyamasıyla gösterilemezler. Aerobik veya anaerobik ortamlarda üreyebilirler. İzolasyonu Laboratuvar ortamında sağlamak her zaman mümkün olamayabilir. 

Mycoplasma pneumoniae çoğunlukla flamentöz yapıda bulunur ve adherens proteinleri çoğunlukla respiratuvar epitele tutunur. Birkez tutununca Mycoplasma pneumoniae, epitel hücrelerinde ve onların siliyalarında hasarlanmaya neden olan hidrojen peroksit ve süperoksit üretir. Ancak Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonunun birçok özelliği direk hasardan ziyade immün mekanizmalarla ilişkili olarak düşünülmektedir.

İlaveten, Mycoplasma pneumoniae’nin glikolipid antijenlerine karşı oluşan antikorların  (soğuk aglütinin fenomeninde olduğu gibi) beyin hücreleri ve eritrositlerle kros-reaksiyon gösteren otoantikorlar olabileceği düşünülmektedir.

Mycoplasma pneumoniae, damlacık yoluyla enfeksiyon yapar. İnkübasyon periyodu ortalama 2-3 hafta kadardır. Güz ve kış aylarında daha yoğundur. Kışlalarda, aile içinde, bakımevlerinde ve toplumda salgınlara neden olabilirler.

Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonları her yaşta olabilirse de okul çağındakilerde, askerlik çağındakilerde ve yüksekokul dönemlerinde daha sık izlenmektedir.

Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonlarının çoğu asemptomatiktir. Semptomlar varsa hastaya göre değişkenlik gösterir.  Hastalık kademeli olarak başlar ve baş ağrısı, halsizlik ve düşük düzey ateşle takdim olur. Titreme sıktır.

SOLUNUM YOLLARI HASTALIĞI

Mycoplasma pneumoniae’ya bağlı solunum yolu enfeksiyonu geçirenlerin çoğunluğu pnömoni geçirmezler.

Mycoplasma pneumoniae’ya bağlı gelişen öksürük aralıksızdır ve nonprodüktif karakterden hafifçe prodüktif karaktere kadar değişen düzeylerde olabilir. İlerledikçe balgamda renk değişikliği görülebilir.

Wheesing (çok sık değildir) ve dispne de meydana gelebilir. Farenjit, rinore ve kulak ağrısı da görülebilir.

Erken evre hastalıkta pnömoni bulunsa dahi oskültasyonda bir şey duyulmayabilir. İlerledikçe raller, Wheesing duyulmaya başlanabilir. Sinüs hassasiyeti, posteriyor farinksin veya timpanik zarın hafif eritemli olması ve belirgin olmayan servikal adenopati diğer bulgular arasındadır. Pnömonisi olan hastaların %15-20’sinde plevral effüzyon oluşabilir. Öksürüğe balı göğüs ağrısı olabilir.

Mycoplasma pneumoniae’ya bağlı pnömoni geçiren hastaların çoğu hafif ve kendi kendini sınırlayıcı karakterdeyse de fulminan vakalar da gelişmiştir.

EKSTRAPULMONER HASTALIK

Hastalık süreci içerisinde eritrosit membranı üzerindeki I antijenine karşı oluşan IgM antikorları görünür hale gelir ve hastaların %60’ında soğuk aglütinin reaksiyonu yanıtı meydana getirir. Hemoliz ciddi boyutlarda da olabilirse de, özellikle orak hücre hastalığı olanlarda, genellikle klinik olarak anlamlı olmaz.

Deri bulguları eritematöz makülopapüler veya veziküler döküntülerden Steven-Johnson sendromuna kadar uzanabilir. Mycoplasma pneumoniae, Steven-Johnson sendromunun ilişkili olduğu en sık enfeksiyöz ajan olabilir. Eğer Mycoplasma pneumoniae Steven-Johnson sendromuyla ilişkiliyse ÜSYE’den ziyade pnömoni olmaya daha yatkındır. Antibiyotikler Mycoplasma pneumoniae’nin dermatosensitivite potansiyelini güçlendirebilir. Reynaud Fenomeni de izlenebilir.

SSS tutulumu Mycoplasma pneumoniae’li hastaların %0,1’inde; hastane yatışı gerektirenlerin ise %7’sine kadarında görülebilir. Çoğunlukla çocuklarda görülür ve ensefalit en sık şeklidir. Mycoplasma’ya karşı oluşan antikorlar galaktoserebrozide karşı kros-reaksiyon veriyor olabilir. SSS tutulumu anlamlı mortalite ve morbidite ile ilişkilidir.

SSS hastalığı durumunda BOS’ta genellikle lenfositik pleositoz, artmış protein ve normal glukoz bulunur. Mycoplasma pneumoniae izolasyonu mümkün ancak nadirdir. Kültür ensefalit durumunda daha iyi sonuç verir. PCR’la Mycoplasma bakmakda uygun bir tanı yöntemi olabilir.

Kardiyak tutulumların görülmesi ve ciddiyeti yaşla beraber artmaktadır.ritim bozuklukları, konjestif kalp yet., göğüs ağrısı ve EKG’de ileti bozuklukları bunlardandır.

Artralji görülse de artrit nadirdir. Miyalji görülür. Rabdomiyoliz bildirilmiştir. Glomerülonefrit nadiren olabilir. İmmün-kompleks depozisyonuna bağlı olduğu düşünülür.

Kimyasal hepatit, Pankreatit görülebilir.

Anterior üveit olguları bildirilmiştir.

Otitis media ve büllöz mirinjitis

LABORATUVAR

Pnömonili hastaların büyük bir kısmında subklinik bir hemolitik anemiye dair kanıtlar mevcuttur (pozitif Coombs test, artmış retikülosit sayısı). Soğuk aglütininler hastaların %50’sinden fazlasında yüksek titrede bulunur. Pnömonili hastaların %50’sinde titre sıklıkla 1:128’in üzerindedir.

Beyaz küre sayısı hastaların %75-90’ında normal bulunur. Trombositoz genellikle bulunur.

En sık görülen radyografik bulgular retikülonodüler patern ve/veyayamalı konsolidasyon alanlarıdır. Patognomik değildirler. Havayolu konsolidasyonları alt loblarda daha sıktır. HRCT’de ağaç tomurcuklanması görünümü olabilir. Küçük plevral effüzyonlar olabilir, sıklıkla unilateraldirler.

TANI

Doğru düzgün bir tanısal Laboratuvar ya da radyolojik bulgusu yoktur. Kademeli başlangıç, multisistem tutulumun daha fazla olması ve normal beyaz küre sayısı atipik pnömoni etkenleri olan adenovirüsler, RSV ve piyojenik pnömonilere göre Mycoplasma pneumoniae’yi daha fazla düşündürür.

Uygun olduğu koşullarda PCR hem hızlı hem de yüksek duyarlılıkla beraberdir.

PCR uygun değilse enzim immunoassey kullanılan serolojik testler kullanılagelmektedir. Sensitivitesi %96,8 ve spesifitesi %99,7 olarak bildirilmektedir. SSS enfeksiyonları için çok uygun değildir.

Soğuk aglütininler enfeksiyonu takip eden 1-2 hafta içerisinde %50-75 hastada ortaya çıkarlar. Ne spesifiktir ne de sensitivitesi iyidir. Rutin yapılmaz.

Kültür çok elverişli bir yöntem değildir.

TEDAVİ

Olası bir Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonu için temel tedavi eritromisin ve Azitromisin gibi makrolidler, doksisiklin veya levofloksasin ve moksifloksasin gibi florokinolonlardır.